Nowości w gastroenterologii i żywieniu dzieci

W marcu 2010 odbyło się w Monachium Międzynarodowe Sympozjum organizowane przez Danone Baby Nutrition. Spotkanie było poświęcone nowościom w chorobach przewodu pokarmowego i żywieniu dzieci. Wykładowcami byli wybitni eksperci z różnych krajów świata, znani z ważnych publikacji z zakresu gastroenterologii dziecięcej, tacy jak m.in.: Samuel Nurko (USA), Carlo DiLorenzo (USA), Marc Benninga (Holandia), Berthold Koletzko (Niemcy), Hania Szajewska (Polska). Uczestnikami byli lekarze z ponad 50 krajów świata, w tym z Polski, na zaproszenie firmy Nutricia Polska.


W wykładach przedstawionych w czasie sympozjum szczególną uwagę poświęcono standardom postępowania w czynnościowych chorobach przewodu pokarmowego (kolki jelitowe, zaparcia, refluks żołądkowo-przełykowy, czynnościowe bóle brzucha) oraz nowościom w żywieniu dzieci.
Z zagadnień najbardziej przydatnych w codziennej praktyce duże zainteresowanie wzbudziły wykłady amerykańskich ekspertów prof. Samuela Nurko i prof. Carlo DiLorenzo poświęcone kolkom u niemowląt i czynnościowym bólom brzucha u dzieci starszych.

Prof. Nurko omawiając obraz kliniczny kolek jelitowych podkreślał, że etiologia schorzenia nadal pozostaje niewyjaśniona, a spośród wielu proponowanych metod leczenia większość jest stosunkowo mało skuteczna. W praktyce stosowane są zwykle: interwencje dietetyczne, interwencje „behawioralne” (wożenie samochodem, dźwięk suszarki, ograniczenie bodźców itp.), leki spazmolityczne i redukujące ilość gazów w jelitach oraz probiotyki. Wśród metod interwencji dietetycznej najbardziej udokumentowane pozytywne działanie u dużego odsetka dzieci ma próbne zastosowanie diety hipoalergicznej (hydrolizaty białek mleka o wysokim stopniu hydrolizy). Także probiotyki są obiecującym kierunkiem i wydają się być skuteczniejsze od preparatów zawierających simeticon i dimeticon (Espumisan, Esputicon itp.).

Wbrew powszechnemu przekonaniu, kontrolowane badania kliniczne nie wykazały skuteczności interwencji behawioralnych, takich jak wożenie samochodem, czy uruchamianie urządzeń wydających monotonne szumy (suszarka, odkurzacz). Coraz częściej wraca natomiast stara koncepcja „psychologiczna” kolek jelitowych. W myśl tej koncepcji, u wielu dzieci nasilone kolki jelitowe wydają się być bezpośrednio związane z zaburzeniami emocjonalnymi na linii rodzice-dziecko (stres matki, przemęczenie, stres w rodzinie).

Prof. DiLorenzo omawiając problem przewlekłych bólów brzucha u dzieci podkreślał znaczenie sfery psychologicznej w diagnostyce i leczeniu tych objawów. U większości dzieci z przewlekłymi bólami brzucha badania laboratoryjne i badania pomocnicze, takie jak USG czy endoskopia, wypadają prawidłowo. W takich przypadkach szczególnie starannie należy poszukiwać zaburzeń w sferze psychologicznej (stres szkolny, stres w rodzinie, problemy w grupie rówieśniczej). Stosunkowo często skutecznymi lekami są tu leki przeciwdepresyjne, ale także... placebo! Bardzo często konsultacji psychologa i/lub psychiatry i odpowiedniego leczenia wymaga nie tylko dziecko, ale także jego rodzice...

Coraz częstszym problemem w krajach europejskich są przewlekłe zaparcia, co wynika ze stylu życia (dieta ubogoresztkowa, przewlekły stres, siedzący tryb życia). Modyfikacja żywności poprzez wprowadzenie do diety probiotyków, a szczególnie prebiotyków, może być bardzo pomocna w profilaktyce i leczeniu zaparć. W przypadku zaparć wymagających farmakoterapii, lekiem coraz częściej stosowanym jako lek pierwszego rzutu jest doustny glikol polietylenowy (np. preparat Forlax), który jest bezpieczny i skuteczny nawet u najmłodszych dzieci.